Ông Duterte, 71 tuổi, đã tuyên thệ nhậm chức tại Điện Malacañang ở thủ đô Manila hôm 30-6, trở thành tổng thống thứ 16 của quốc gia Đông Nam Á 102 triệu người.
Không giống người tiền nhiệm, ông Duterte được các nhà phân tích dự báo sẽ giải quyết tranh chấp ở biển Đông với Trung Quốc một cách “thực dụng”.
Quan hệ giữa Philippines và Trung Quốc rạn nứt sau khi cựu Tổng thống Benigno Aquino kiện yêu sách “đường chín đoạn” phi pháp của Bắc Kinh lên Tòa Trọng tài Thường trực (PCA), The Hague – Hà Lan vào năm 2013.
Trong bức thư chúc mừng gửi đến tân tổng thống Philippines, ông Tập Cận Bình mô tả hai nước là những người láng giềng và “thân thiện” vốn là truyền thống đã tồn tại cách đây hơn 1.000 năm.
Phát biểu tại lễ tuyên thệ nhậm chức, ông Duterte hứa hẹn chống tham nhũng, tội phạm và ma túy, khẳng định đây là cuộc chiến liên tục, bền vững. Tuy nhiên, ông không đề cập đến chính sách của Manila đối với Bắc Kinh.
Tiến sĩ Zhu Feng, Giám đốc Trung tâm Hợp tác nghiên cứu về biển Đông của Đại học Nam Kinh, Trung Quốc, nhận xét Tổng thống Duterte có thể theo đuổi lập trường mềm mỏng hơn người tiền nhiệm Aquino về tranh chấp biển Đông nhưng vẫn chưa rõ quan điểm của ông đối với phán quyết sắp tới của PCA.
Hôm 1-7, Trung Quốc một lần nữa nhấn mạnh nước này không công nhận phán quyết của PCA – sẽ được công bố vào ngày 12-7 tới. Bắc Kinh cho rằng tòa án không có thẩm quyền để ra phán quyết cuối cùng. Các phán quyết tương tự của PCA trong quá khứ cũng không mang tính ràng buộc.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi cách đây 2 ngày tuyên bố PCA không có thẩm quyền về vụ kiện Philippines cũng như các vấn đề liên quan. “Đối với các vấn đề tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải, Trung Quốc không chấp nhận bất kỳ phương tiện và phương án giải quyết nào của bên thứ ba” – ông Hồng nói.
Trong lúc chờ đợi, phương tiện truyền thông Trung Quốc kêu gọi Tổng thống Duterte thể hiện “sự chân thành” về việc cải thiện mối quan hệ bằng cách tham gia các cuộc đàm phán song phương về biển Đông.
Tại cuộc họp nội các đầu tiên hôm 30-6, nhà lãnh đạo Philippines nhắc nhở bất kỳ phán quyết của PCA có lợi cho Manila cũng không nên được sử dụng cho mục đích “chế nhạo hoặc phô trương”.
Chuyên gia Ian Storey của Viện Iseas-Yusof Ishak (Singapore) dự đoán trên báo The Straits Times: "Nếu phán quyết bất lợi cho Trung Quốc, nước này có thể đáp trả mạnh, làm căng thẳng tăng cao trong khu vực".
Nhiều nhà nghiên cứu lo ngại Trung Quốc có thể thiết lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên biển Đông hoặc cải tạo bãi cạn Scarborough của Philippines. "Tuy nhiên, cũng có thể phán quyết sẽ giữ thể diện một chút cho Trung Quốc bằng cách không xem xét đường chín đoạn" - ông Storey nói.
và quét mã QR
Bình luận (0)